Aborcja, prawo i wybór

Dzień, podczas którego w całym kraju kobiety i mężczyźni protestują przeciwko zakazowi aborcji bądź zaostrzeniu prawa antyaborcyjnego przyjął barwę czarną, więc mamy np. Czarny Poniedziałek (Black Monday) czy Czarny Piątek (Black Friday). Bez względu na prywatne opinie czy zacięcie polityczne, słownictwo warto znać, by móc czytać nie tylko polskie artykuły, ale i angielskojęzyczne publikacje.

There were opposing demonstrations outside Poland’s parliament on Friday as it debated a motion to ban abortion outright. If passed, Poland would join just two other European states that ban the procedure – Malta and the Vatican City. In this staunchly Catholic nation, the issue inflames huge passions on both sides.

opposing demonstrations: przeciwne demonstracje

ban: zakaz

abortion: aborcja

outright: całkowicie

staunchlyCatholic: mocno katolicki

issue: kwestia

inflame: wzbudzać

hugepassions: wielkie emocje

both sides: obie strony

Abortion is already mostly banned. The only exceptions are a severe and irreversible damage to the foetus, a serious threat to the mother’s health, or the pregnancy is the result of rape or incest. As a result, even by conservative estimates there are far more illegal abortions than legal ones in Poland – between 10,000 and 150,000, compared to about 1,000 or 2,000 legal terminations. Access to contraception has also been tightened. The only over-the-counter contraception now available is the condom.

exception: wyjątek

severeand irreversible damage: poważne i nieodwracalne uszkodzenie

foetus: płód

a serious threat: poważne zagrożenie

rape: gwałt

incest: kazirodztwo

illegal: nielegalny

legal: legalny

termination: przerwanie ciąży

compared to: w porównaniu

access: dostęp

contraception: antykoncepcja

tighten: ograniczać

over-the-counter (OTC): bez recepty

condom: prezerwatywa

The main group (…) called Stop Abortion (…) demand a total ban with no exceptions even if the life or well-being of the mother is endangered. Their petition calling for a ban attracted 450,000 signatures, triggering Friday’s debate in parliament, where their motion was sent to a committee for further consideration.

life: życie

well-being: zdrowie

endangered: zagrożone

signature: podpis

trigger: wywoływać

motion: wniosek

committee: komisja

further consideration: dalsze prace/rozpatrzenie

[It] argues that human life starts at conception and should be protected from that moment. The government does not officially back its view, but figures such as Prime Minister Beata Szydlo and the deputy justice minister Patryk Jaki have indicated it has their personal support.

argue: przekonywać

at conception: w momencie poczęcia

protected: chronione

back: popierać

view: opinia

figure: osoba

Prime Minister: premier

deputy justice minister: wiceminister sprawiedliwości

indicate: pokazywać

personal support: osobiste poparcie

Under the proposed new legislation, abortion would be punishable with an five-year prison term. Doctors already risk punishment if they are found to have carried out an illegal termination, but under the new legislation all doctors performing abortions would be criminalised.

under the proposed new legislation: zgodnie z zaproponowanym nowym prawem

punishable: karane

a five-year prison term: pięcioletnie więzienie

risk punishment: ryzykować karę

carry out: przeprowadzać

criminalise: karać, uznać za winego

The influence of the church is indirect but significant. No parliamentary party has the word „Catholic” or „Christian” in its name, but 87% of the nation declare to be Roman Catholic. If you want to find the roots of the Polish conscience you need to look in the Vatican, say some. And although the ruling Law and Justice part[y] (PIS) does not follow Church teachings blindly, a significant section of its supporters are religious. Others argue that the Church’s influence on the nation is waning. Attendance at Sunday mass has dropped below 40%. More Poles are willing, these days, to challenge the moral leadership of the Church.

influence: wpływ

indirect: niebezpośredni

significant: istotny

roots: korzenie

conscience: sumienie

the ruling party: partia rządząca

follow blindly: ślepo podążać

Church teachings: nauki Kościoła

supporter: zwolennik

waning: zmniejszający się, zanikający

attendance: frekwencja:

mass: msza

drop: spadać

challenge: kwestionować

moral leadership: moralne przywództwo

The main group, Save the Women, argue that the current law is already extremely restrictive. They are supported by Poland’s main opposition party, Nowoczesna (Modern), which argues that current regulations are „medieval”, drive abortion underground and deny pregnant women choice – except for more affluent women, who are able to afford to go abroad for terminations.

current law: aktualne prawo

restrictive: restrykcyjne

opposition party: partia opozycji

medieval: średniowieczne

drive uderground: spychać do podziemia

deny: odmawiać

pregnant: w ciąży

affluent: bogaty

afford: pozwolić sobie

Coat-hangers representing back-street abortions were a regular feature of protests earlier in the year; recent web-based protests have seen women posting pictures of themselves wearing black mourning clothes, symbolising the death of choice and their own futures.

coat hanger: wieszak

backstreet: nielegalny

mourning clothes: ubranie żałobne

death: śmierć

choice: wybór

Save the Women’s Barbara Nowacka said that to reduce the number of illegal abortions the state needs to introduce „sex education, state-funded contraception… and [better] access to doctors as well as the right to abortion”. The pro-choice movement also garnered enough signatures (about 250,000) to see their proposals debated by parliament – but it immediately struck the motion out.

reduce: ograniczyć

state: państwo

introduce: wprowadzić

sex education: nauka o seksie

state-funded: refundowane

movement: ruch

garner: zebrać

strike down: odrzucić

Most polls suggest that between two-thirds and three-quarters of people would prefer to leave the things as they are. Although there are vocal supporters of the total abortion ban in the PIS party, the government itself is facing a dilemma over the bill. It doesn’t want to antagonise its Catholic supporters by opposing Stop Abortion’s motion. But it could trigger a public outcry if it goes ahead with it.

poll: badanie opinii publicznej

leave: zostawić

vocal: aktywny, głośny

face: zmierzyć się

dilemma: dylemat

bill: ustawa

antagonise: skłócić

oppose: przeciwstawiać się

a public outcry: oburzenie opinii publicznej

go ahead: kontynuować, zezwolić na dalsze prace

One prediction is that the government is likely to park the issue for as long as possible with the parliamentary committee which is currently considering it. But some are taking matters into their own hands – with or without legislative backing. In the south-eastern region of Podkarpackie – where PIS and the Church enjoy unusually high support – hospitals and doctors have signed a „declaration of conscience” and are refusing to carry out any abortions, in effect removing legal abortion as an option in the region.

prediction: możliwość

park: zamrozić

take matters into your own hands: wziąć sprawy w swoje ręce

legislative backing: ochrona prawna

refuse: odmawiać

in effect: w związku z czym

European countries are among the world’s most pro-choice when it comes to abortion. There are exceptions: Malta and Vatican City are among six countries worldwide where abortion is banned outright under law. There are severe restrictions in Ireland, Northern Ireland (where the law differs from the rest of the UK), San Marino, Liechtenstein and Andorra.

pro-choice: popierający wybór

restrictions: ograniczenia

differ: różnić się

Jako że w artykule nie pojawiło się kilka moim zdaniem ważnych i często pojawiających się słówek, postanowiłem je dopisać poniżej.

miscarriage, accidental abortion: poronienie

induced abortion: sztucznie wywołana aborcja

ectopic pregnancy: ciąża pozamaciczna

stillbirth: urodzenie martwego dziecka

anaesthesia: znieczulenie

morning-after pill: pigułka „dzień po”

abortion rate: współczynnik aborcji

birth rate: przyrost naturalny, współczynnik urodzeń

amniotic fluid: płyn owodniowy

artificial insemination: sztuczne zapłodnienie

in vitro fertilisation: zapłodnienie in vitro (pozaustrojowe)

in vivo fertilisation: zapłodnienie in vivo (wewnątrzustrojowe)

biopsy: biopsja

cerebellum: móżdżek

cerebral cortex: kora mózgowa

cerebrum: mózg

cervix: szyjka macicy

uterus: macica

sperm (countable): plemnik

testis (pl. testes): jądro

vas deferens (pl. vasa deferentia): nasieniowód

ovum (pl. ova): jajeczko

ovary: jajnik

donor: dawca

dilation: rozwarcie

embryo (pl. embryos): embrion

eugenics: eugenika

menstruation, period: menstruacja, okres

ovulation: owulacja, jajeczkowanie

bleeding: krwawienie

morbidity: patologiczność, chorobliwość

mortality: śmiertelność

viability: zdolność do życia poza macicą

obstetrics: położnictwo

gynaecology: ginekologia

placenta: łożysko

surrogate mother: matka zastępcza

sterilisation: sterylizacja

Na koniec mój prywatny gratis: terminem hot potato („gorący ziemniak”) określa się drażliwy temat; sprawę trudną i budzącą skrajne emocji.

Te i inne słówka dostępne są też w mojej klasie na platformie Quizlet (instrukcja obsługi wraz z przeglądem ćwiczeń znajdują się we wpisie Quizlet: platforma do nauki słownictwa).

We wpisie cytuję fragmenty artykułu Will Poland impose a total ban on abortion? dostępnego na BBC News 24 września 2016 roku.