Jak czytać daty w języku angielskim

Daty są wszędzie i niby wydaje się, że zagadnienie jest banalne proste, a jednak wiele osób popełnia podstawowe błędy w ich czytaniu, co pociąga za sobą problemy w rozumieniu i pisaniu dat. Jak to więc z nimi jest w języku angielskim?

Przyjrzyjmy się temu zapisowi: 01/02/2016. Co to za dzień? Pierwszy lutego czy drugi stycznia? Wszystko zależy od Waszych ciągot i tego, gdzie oraz z kim uczycie się języka angielskiego. W wersji brytyjskiej cyfrowe zapisy dat sugerują na pierwszym miejscu dzień, a później miesiąc, a w amerykańskiej najpierw mamy miesiąc, a później dzień. Rok zawsze jest na końcu w obu wersjach, o czym też warto pamiętać, bo zdarzają się i takie zapisy: 07/09/10. Bądź tu mądry! Łatwo się pogubić, ale Wy już wiecie, co jest czym. Oczywiście, problem wieloznaczności można bardzo łatwo rozwiązać: zapisując miesiąc za pomocą jego nazwy, a rok jako całą liczbę. I tyle!

Przejdźmy teraz do konkretnych elementów dat: dni, miesięcy i lat.

3rd June. Jeśli widzimy taką datę, nie czytamy jej, jak leci. Poprawnie jest tylko the third of June. Jak widzicie, przed cyferką pojawiło się słówko the (co jest normalne, bo przed liczebnikami porządkowymi niemal zawsze stoi przedimek określony), a przed miesiącem mówimy of.

June 3rd. Tutaj mamy najpierw miesiąc, a później dzień. Jak go czytamy? Dokładnie tak, jak wcześniejszą datę, czyli the third of June. Ewentualnie, a nawet ewentualsko, można przeczytać June the third, ale nie jest to standard. Co więcej, zdarza się, że i the zostanie wywalone, ale Brytyjczyk tak nie powie, a wielu stwierdzi, że to zwyczajny błąd.

Niekiedy można się też spotkać z cyferkowo-liczbową wymową miesiąca, gdy zamiast jego nazwy podajemy jego numer, np. 2nd May można przeczytać the second of the fifth, ale jest to raczej coś, co można najprędzej usłyszeć przez telefon.

To tyle, jeśli chodzi o dni i miesiące. W przypadku lat sprawa się nieco komplikuje, ponieważ mamy inne reguły rządzące datami przed rokiem 2000, a inne po nim. Fajnie, nie?

Przed rokiem 2000:

• jeśli rok kończy się na 00, czytamy hundred (1900 to nineteen hundred)
• jeśli rok kończy się na 01, 02, 03, itd., zero czytamy jak oh (1901 to nineteen oh one)
• jeśli rok kończy się liczbą, a nie cyfrą (czyli minimum 10), rok dzielimy na pół (1910 to nineteen ten)

Po roku 2000:

• lata 2000 – 2009 czytamy jak pełną liczbę (2000 to two thousand, 2007 to two thousand and seven)
• lata 2010 do 2019 czytamy albo jako pełną liczbę, albo dzieląc rok na pół (2016 to albo two thousand and sixteen, albo twenty sixteen)
• od roku 2020 zazwyczaj czytamy, dzieląc rok na pół (2222 to twenty-two twenty-two)

Można też stosować skrócone formy dat, czytając tylko dwie ostatnie cyfry (lub liczbę, którą one tworzą), szczególnie jeśli chodzi o wydarzenia mające miejsce (względnie) niedawno, np. 1986 można przeczytać eighty-six, jak w zdaniu I was born in (nineteen) eighty-six. Nie jest to może najczęstszy sposób czytania dat na świecie, ale warto go znać, bo można się z nim spotkać.

W przypadku wieków czytamy jak leci, czyli dany liczebnik porządkowy, np. 21st century czytamy the twenty-first century, a 13th century to the thirteenth century. Dekady, czyli dziesięciolecia, mają osobne zasady co do pisowni i wymowy. Weźmy lata sześćdziesiąte dwudziestego wieku (pisane również „lata 60. XX wieku”). Po angielsku zapiszemy je 1960’s, co przeczytamy nineteen sixties lub, w wersji skróconej, zapiszemy the 60’s i przeczytamy the sixties. Zwróćcie uwagę na pojawiający się i znikający przedimek the! Należy pamiętać, że wersje skrócone dekad – czy to pisane, czy mówione – domyślnie odnoszą się do wieku dwudziestego, czyli lat 1910-2000. Jeśli więc chcemy komuś zakomunikować, że np. Marcel Proust urodził się w latach siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku, nie powiemy Marcel Proust was born in the 70’s, bo ktoś zrozumie, że chodzi nam o wiek dwudziesty. Zastosujemy formę pełna i powiemy Marcel Proust was born in eighteen seventies.

To tyle odnośnie dat, a jeśli komuś mało cyferek i nie wie, że 1,234 to dla Polaka i Anglika to coś innego, ciąg dalszy tego matematycznego szaleństwa w artykule poświęconym poprawnemu zapisowi liczb w języku angielskim.