Przedimek określony „the”

Niniejszy wpis kończy cykl tekstów o przedimkach, ponieważ przedimek nieokreślony i przedimek zerowy poznaliśmy tydzień oraz dwa tygodnie temu.

O ile opisane przeze mnie wcześniej rodzaje przedimków stosuje się w dość konkretnych sytuacjach, o tyle zastosowanie przedimka określonego the jest najszersze i niemal niczym – poza kontekstem, rzecz jasna – nieograniczone. Słówko the można więc stosować zarówno do rzeczowników w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej, policzalnych i niepoliczalnych, abstrakcyjnych i pospolitych. Niekiedy można tę część zdania tłumaczyć jako „ten”, „tamten”, „tamci” itd., ale to dość spore uproszczenie, ponieważ z definicji przedimki są nieprzetłumaczalne.

Podstawą zastosowania przedimka określonego jest założenie, że nasz rozmówca wie, o czym mówimy. Skąd może wiedzieć? Z tekstu lub kontekstu. Być może dany rzeczownik został już wcześniej wspomniany (1), wynika z sytuacji (2) lub też jest unikatowy i wszyscy wiedzą (lub zakładamy, że wiedzą), o co chodzi (3). Przyjrzymy się poniższym przykładom:

1. I met a friend yesterday. The guy was so happy I thought he had won some money! W pierwszym zdaniu mówię, że spotkałem jakiegoś znajomego, a w drugim zdaniu używam słówka the, ponieważ odnoszę się do tego człowieka, o którym właśnie wspomniałem. Ponowne użycie przedimka nieokreślonego (a guy) sugerowałoby kolejną osobę w mojej opowieści, która straciłaby swoją ciągłość.
2. Wow, look at the black shoes, they’re so classy! Być może w ogóle nie rozmawialiśmy o butach, ale pragnę zwrócić uwagę na pewną bardzo konkretną parę, która zaparła mi dech w piersiach. Użycie przedimka zerowego (odpowiednika przedimka nieokreślonego w liczbie mnogiej) nie byłoby w ogóle logiczne przez drugą część zdania, w której ewidentnie odnoszę się do bardzo konkretnego obuwia.
3. The sky is so clear today, not a single cloud to be seen. Let’s go to the park! Niebo nad naszymi głowami to „rzecz” unikatowa, więc gdy o nim wspomnę, to wszyscy będą wiedzieć, natomiast the park może sygnalizować dwie sytuacje: znany nam park, jeśli jest ich więcej w okolicy, lub też ten jedyny park w danej miejscowości. Tak czy siak park jest jedyny w swoim rodzaju i domyślny. Co ciekawe, dopuszczalne byłoby użycie przedimka nieokreślonego a park, co by nie wskazywało konkretnego parku, ale park jako taki, a nie np. kino czy restaurację.

Punkty 2 i 3 są nieco podobne i dla niektórych na pierwszy rzut oka mogą się niezbyt łączyć z punktem 1, więc zanalizujmy jeszcze kilka sytuacji:

• I studied at Birmingham. The teachers were so passionate about their job. Co prawda pierwszy raz mówię o nauczycielach, ale chodzi mi o konkretnej grupie osób ze wspomnianego przed momentem miejsca.
• John’s bought a used bike. The brakes need repairing. Pierwszy raz mówię o hamulcach, ale wiadomo, o które chodzi, ponieważ są one częścią wprowadzonego wcześniej rzeczownika.
• Um, excuse me. Could you pass me the salt? Proszę o konkretną sól, która gdzieś tam stoi na stole.
• Do you know where the toilets are? Pytanie zadaję np. na lotnisku. Wiem, że są tu jakieś toalety, nie wiem tylko gdzie.

A czy pamiętacie naszą przerażającą historię o facecie w szarym garniturze, białych okularach i z tajemniczą teczką pokrytą magicznym srebrzystym pyłem? Oto dalsza jej część:

The man (1) rang the doorbell (2) one more time, and after a moment (3) he turned around and headed to a car (4). As he was approaching the vehicle (5), which must have been his, he took a little box (6) out of his pocket. The box (7) looked like a crystal cube (8), but the sides (9) were bright yellow…

A teraz analiza rzeczowników, które się pojawiły:

1. the man – wiemy, że chodzi o konkretnego mężczyznę, ponieważ był wcześniej wspomniany (a konkretnie to we wpisie o przedimkach nieokreślonych)
2. the doorbell – dzwonek nie był wspomniany, ale chodzi o dzwonek w konkretnym domu, w którym dzieje się cała akcja
3. a moment – jakaś niesprecyzowana chwila
4. a car – jakiś samochód, pewnie jeden z wielu zaparkowanych na ulicy
5. the vehicle – chodzi o pojazd, który był przed chwilą wprowadzony do opowieści
6. a little box – jakieś bliżej niesprecyzowane pudełeczko
7. the box – pudełeczko, o którym przed sekundą było mówione
8. a crystal cube – znów jakiś nieokreślony przedmiot, jakaś kryształowa kostka
9. the sides – ścianki choć niewspomniane, to bardzo konkretne, bo należące do (będące częścią) tajemniczej kostki

Jasne? Super, podsumujmy więc zastosowanie przedimka określonego, i okraśmy naszą wiedzę kilkoma dodatkowymi:

• przed rzeczownikiem określonym i jasnym dla naszego rozmówcy, co wynika z wcześniejszego wprowadzenia rzeczownika lub z kontekstu (Can you close the window, please?, Which t-shirt is nicer, the blue one or the white one?, Who want’s the cake?)
• przed rzeczownikiem unikatowym (The Earth revolves around the Sun, The sky’s cloudy today, The capital of the United Kingdom is London)
• przed nazwami państw, które są albo w liczbie mnogiej (the Philippines, the Seychelles, the United States), albo zawierają rzeczownik pospolity (the United Kingdom, the Czech Republic, the United States)
• przed nazwami instrumentów muzycznych, gdy mówimy o nich w kontekście umiejętności grania na nich (Can you play the guitar?, I play the cello, My friend plays the flute)
• przed rzeczownikami cinema, theatre oraz opera, gdy idziemy do nich zgodnie z ich przeznaczeniem (What are they playing in the cinema now?, Let’s go to the theatre!, When was the last time you went to the opera?)
• zazwyczaj przed przymiotnikiem w stopniu najwyższym oraz liczebnikiem porządkowym (Alice was the fastest in her class, I’m the fairest of them all, Who was the second and who was the third in the race?)
• czasami przed rzeczownikiem określonym zdaniem względnym definiującym (I love the new dress you’ve bought, Do you know the woman Jonathan came to the party with?, I can’t remember the day when we met)
• przed przymiotnikiem w stopniu równym oraz narodowością, mówiąc o grupie osób o danej cesze (Should the rich help the poor?, The doctors helped the wounded all night, The English aren’t very aloof)
• przed nazwami oceanów, mórz, rzek, jezior, archipelagów, łańcuchów górskich, pustyń (the Pacific, the Amazon, the Seine, the Vistula, the Gobi, the Andes)
• przed rzeczownikiem reprezentującym grupę zwierząt lub rzeczy, gatunek lub, najogólniej, archetyp (The whale is in danger of extinction; The surgeon may earn a lot, but certainly has a tough life; The bicycle is becoming more and more popular)

Pamiętajcie, że powyższe nie wyczerpuje sytuacji, w których stosujemy słówko the. Mylić się to rzecz ludzka, a – jak we wcześniejszych wpisach wspominałem – przedimki to jeden z czterech najtrudniejszych działów gramatyki angielskiej. Ważne, by się nie zrażać pomyłkami, a wyciągać z nich lekcje.

Practice makes perfect, as they say, and your mistakes can be your best friends!

<> Ćwiczenia <>

Przetłumacz:

1. Kim była pierwsza dziewczyna, którą pocałowałeś?
2. Proszę, zamknij drzwi.
3. To najdroższe buty jakie kiedykolwiek kupiłem.
4. Spójrz na niebo. Jest takie czyste!
5. Jaka była pogoda?
6. Poszedłem na imprezę, ale muzyka była okropna.
7. Gdzie są te cholerne klucze?!
8. Telefon? Telefon jest tam.
9. Jesteśmy w kuchni!
10. Gdzie jest toaleta?
11. Gdy tylko cię zobaczyłem, zakochałem się w tobie.
12. Nowy samochód Adama jest piękny, a fotele to marzenie!
13. Kim był facet, z którym rozmawiałeś?
14. Chciałbym umieć grać na gitarze.
15. Idziemy do kina?

Odpowiedzi:

1. Who was the first girl you kissed?
2. Close the door, please.
3. These are the most expensive shoes I’ve ever bought.
4. Look at the sky. It’s so clear!
5. How was the weather?
6. I went to a party, but the music was awful.
7. Where are the damn keys?!
8. The phone? The phone’s over there.
9. We’re in the kitchen!
10. Where’s the loo?
11. I fell in love with you the moment I saw you.
12. Adam’s new car’s gorgeous, and the seats are a dream!
13. Who was the man you were talking to?
14. I wish I knew how to play the guitar.
15. Shall we go to the cinema?