Niedawno otrzymałem taką oto wiadomość:
Niezbyt rozumiem różnicę między „excuse me” i „I’m sorry”, bo niby oznaczają to samo i tak samo się tłumaczy, ale inaczej stosuje. To kiedy które?
Z przeprosinami w języku angielskim jest tak, że istnieje wiele możliwości, by je wyrażać, a powyższe frazy mogą różnić się nie tyle znaczeniem, co sytuacjami, w których je zastosujemy. Mogą, ale nie muszą, bo z grubsza są synonimiczne (powiedziałbym, że z chudsza, ale troszku mi się ostatnio przybrało).
Jeśli chodzi o I’m sorry, to jest to fraza typowa dla języka mówionego, która często występuje w wersji skróconej sorry. Zobaczmy, kiedy najczęściej jej użyjemy (zwróćcie uwagę, że te kategorie wzajemnie się nie wykluczają):
- gdy jest nam przykro i chcemy przeprosić: I’m sorry. I should’ve told you sooner.
- w sytuacji, gdy chcemy prosić o wybaczenie za coś, co miało miejsce: Sorry about the misunderstanding.
- gdy chcemy grzecznie komuś przerwać słowną sraczkę, w szczególności celem zadania pytania: Sorry, do you know what time it is? I’m sorry, but you’ve got a phone call.
Dokładnie tak samo stosujemy excuse me, przy czym I’m sorry może mieć w sobie tę nutę służalczości i podporządkowania. - gdy chcemy, by ktoś coś powtórzył, ponieważ jesteśmy głuche komety i nie usłyszeliśmy: I’m sorry, what was your name again? Sorry? What was that again?
Możemy też zapytać samo Sorry?. - gdy chcemy poprawić własną pomyłkę, własne przejęzyczenie (a szarlatan Freud niech się w grobie przewraca): So, you just need to take the number 70, sorry, 17 to Oxford Street.
- by grzecznie wyrazić swoje odmienne zdanie lub gdy się z kimś nie zgadzamy: I’m sorry, but there’s no way we can finish by Friday. I’m sorry, but you got your numbers wrong.
- jako wstęp do przykrych i złych wiadomości: I’m sorry, but your flight’s been cancelled.
Fraza excuse me równie często pojawia się w języku mówionym. Oto jej zastosowania:
- celem zwrócenia na siebie czyjejś uwagi (hasztag klasyczna attention whore), szczególnie by zadać pytanie: Excuse me, do you know what time it is? Excuse me, could you tell me the way to the cinema, please?
Identyczne pytanie pojawiło się z I’m sorry, więc jaka jest różnica? Niektórzy preferują I’m sorry, gdy ktoś prowadzi rozmowę, a my mu przerywamy, a excuse me, gdy zaczepiamy kogoś ot tak, np. na ulicy. - gdy chcemy przeprosić za dźwięk, który wydostał się z naszego powabnego ciała dowolnym niepowabnym otworem – wtedy po prostu mówimy Excuse me! i uciekamy, by ze wstydu wypłakać sobie oczy w ciemnym kącie w piwnicy.
- by grzecznie zasygnalizować, by ludzie łaskawie przesunęli swoje tłuste zady, bo chcemy przejść: Excuse me!
Wersją bardziej bezpośrednią i zdecydowanie mniej uprzejmą jest Coming through!. - w sytuacji, gdy wychodzimy (bo naiwnie liczymy, że kogoś to obchodzi): Excuse me for a moment, I have to make a phone call.
- gdy się z kimś grzecznie nie zgadzamy (czyli tak samo, jak I’m sorry): Excuse me, but I didn’t say you could sleep in my bed while I’m in it.
- gdy chcemy, by ktoś coś powtórzył: Excuse me?
Jest to typowo amerykańskie zastosowanie.
Jak widać w wielu sytuacjach możemy rzucić komuś prosto w twarz i jedną, i drugą frazę, ale zaznaczam, że omawiane przeze mnie przypadki dotyczą konkretnie I’m sorry i excuse me, ponieważ istnieje mnóstwo innych zwrotów czy fraz, w których występują słówka sorry i excuse. To już jednak całkiem inna para kaloszy.