Angielskie czasy: Past Perfect Continuous

Dzisiaj przerżniemy na pół ostatni z czasów narracyjnych, czyli przeszłych, ale jeśli poprzednich nie opanowaliście, koniecznie się z nimi zapoznajcie, bo sztuka w ich użyciu nie leży w wykuciu się regułek na pamięć, ale umiejętności stosowania ich razem.

Czas Past Perfect Continuous to czas zaprzeszły o aspekcie ciągłym czy jak kto woli niedokonanym. Stosuje się go analogicznie jak Past Perfect, a zatem do opisywania czynności przeszłej wykonywanej przed inną czynnością przeszłą, ale z zastrzeżeniem, że mówimy, jak długo miała miejsce. Ta druga, bliższa teraźniejszości czynność na ogół wyrażona jest czasem Past Simple.

• When he came to the office, we’d all been working for a few hours.
• Alice looked better back then because she had been staying in SPA for a couple of weeks.
• My parents were told to move out although they’d been living there for a decade!
• We didn’t sleep well, because the neighbours’ dog had been barking all night long.
• I passed the exam with distinction because I’d been studying for months.

Zapytacie, czy nie można po prostu użyć tutaj Past Continuous, bo po co kombinować z kolejną konstrukcją? Mam nadzieję, że tak właśnie byście zapytali, ale jak nie, to i tak już mówię: otóż nie, bo czas Past Perfect Continuous jest w pewnym sensie przeszłym odpowiednikiem czasu Present Perfect Continuous, którego używamy do… tak, do mówienia o czynności, która nadal jest wykonywana i mówimy, jak długo ona sobie trwa. Porównajmy:

• Where are you?! I’m waiting!
• Where are you?! I’ve been waiting for donkey’s years!
• I asked him where he was because I had been waiting for donkey’s years.

Pierwsze zdanie tyczy się teraźniejszości, więc mamy czas Present Continuous. Ktoś się spóźnia, a ja gniję. Drugie zdanie też tyczy się teraźniejszości, ale mówię, jak długo czekam, więc tylko ze względu na to muszę zastosować Present Perfect Continuous. Trzecie zdanie to to samo co drugie, ale przerzucone do przeszłości, mamy więc Past Perfect Continuous. Zamiast czasu teraźniejszego mamy przeszły, ale aspekty nam się zgadzają. Możemy więc powiedzieć I live here czy We’re working there, bo nie mówimy, jak długo te czynności są wykonywane. Nie powiemy jednak *I live here for a year czy *We’re working there for a long time właśnie ze względu na tę informację odnoście długości trwania czynności. Tutaj potrzebujemy czasu o aspekcie dokonanym, a nie inaczej jest, gdy te zdania przerzucimy do przeszłości.

Pamiętacie, do czego jeszcze używaliśmy czasu Present Perfect Continuous? Do mówienia o czymś, co ma pewne skutki w teraźniejszości. Tak jest i z czasem Past Perfect Continuous, szczególnie jeśli zdecydujemy się pominąć informację o długości wykonywania czynności; mówi o czymś, co miało miejsce w przeszłości i albo było wykonywane dalej, albo skończyło się tuż przed inną sytuacją i/lub miało jakiś skutek.

• I couldn’t breathe, because I’d been running.
• We were covered in paint because we’d been painting the kitchen.
• My dad was soaking wet because he’d been washing his car.
• When the police stormed in, the thieves had been counting the money.
• Why did you throw the newspaper away? I’d been reading it!

Jaka jest tu różnica między Past Perfect a Past Perfect Continuous? Past Perfect mówi o czymś, co się skończyło, a Past Perfect Continuous o czymś, co albo nadal trwało, albo się ledwo skończyło, albo miało jakieś skutki na inną czynność przeszłą zupełnie jak Present Perfect Continuous. I tak, choć zazwyczaj gdy nie interesuje nas, jak długo dana aktywność trwała, stosujemy czas Past Continuous, należy zauważyć potencjalną zmianę znaczenia:

• I couldn’t breathe, because I was running. → nie mogłem oddychać w trakcie biegu
• We were covered in paint because we were painting. → byliśmy uwaleni podczas malowania
• My dad was wet because he was washing his car. → był mokry w trakcie mycia
• When the police stormed in, the thieves were counting the money. → policja wparowała, ale na złodziejach nie zrobiło to wrażenia i dalej sobie liczyli kasę
• Why did you throw the newspaper away? I was reading it! → szczyt bezczelności, bo ktoś wyrwał mi gazetę z ręki, gdy ją czytałem

Poza tym czas Past Perfect Continuous nie występuje w izolacji, musi więc odnieść się do innej czynności przeszłej. Trzeba też uważać na czasowniki z grupy state verbs oraz te, które zmieniają znaczenie w zależności od aspektu. Także jeśli mówimy o ilości powtórzeń, to jak zwykle nie stosujemy czasu o aspekcie ciągłym, a zastosujemy dokonany, czyli – w tym wypadku – Past Perfect.

• Adam had told her the story a few times so she knew what it was about.
• By the time the lesson ended, I’d fallen asleep twice.
• They were drunk because they’d had ten beers.
• Before we finally got to his place, we’d lost our way a few times.

Jako że mamy do czynienia z czasem o podwójnym aspekcie, typowo będą się tu pojawiać wyrażenia znane z czasów Perfect (np. for, since, when, before, after) i z czasów Continuous (np. all day, all night, how long czy while).

Co do budowy to jak z nazwy się domyślacie mamy tu dwa operatory – had oraz been – i 4. formę czasownika, wymuszoną przez czasownik been właśnie. Formę pełną przeczenia had not skracamy do hadn’t, a pytanie tworzymy przez inwersję, zamieniając miejscami pierwszy operator z podmiotem zdania.

• twierdzenie: osoba + operatory had been + czasownik + reszta zdania
• przeczenie: osoba + operator had + not + operator been + czasownik + reszta zdania
• pytanie: operator had + osoba + operator been + czasownik + reszta zdania

<> Ćwiczenia <>

Przetłumacz:

1. Zanim goście przyjechali, przygotowałem jedzenie.
2. Susan była spocona, gdy ją zobaczyłem. Chyba biegała.
3. Adam pracował tu 3 lata zanim został zwolniony.
4. Zanim policja złapała mordercę, ukrywał się on w górach.
5. Gdy do mnie wpadłeś, mnie już nie było.
6. Jak długo czekałeś nim zdecydowałeś się do niej zadzwonić?
7. Miałem trochę problemów nim wybrałem się do psychologa.
8. Ulice były mokre, bo padało całą noc.
9. Byliśmy bardzo zmęczeni, bo pracowaliśmy cały dzień w ogrodzie.
10. Spotykali się tylko kilka tygodni, gdy John się jej oświadczył.
11. Ile domów zobaczyliście zanim kupiliście ten?
12. Straciłem nadzieję, ale w końcu znalazłem to, czego szukałem.
13. Zdaliśmy za pierwszym razem, bo długo się uczyliśmy.
14. Wiedziałem, że paliłeś, bo twoje ubrania śmierdziały.
15. Spałem, gdy zadzwoniłeś.

Odpowiedzi:

1. Before the guests arrived, I had prepared the food.
2. Susan was sweaty when I saw her. I guess she’d been jogging.
3. Adam had been working here for 3 years before he was sacked.
4. Before the police captured the murderer, he’d been hiding in the mountains.
5. When you came round, I had already gone.
6. How long had you been waiting before you decided to call her?
7. I’d been having some problems before I went to a psychologist.
8. The streets were wet because it’d been raining all night.
9. We were very tired because we’d been working in the garden all day.
10. They’d been going out for a couple of weeks when John proposed to her.
11. How many housed had you seen before you bought this one?
12. I lost hope, but finally found what I’d been looking for.
13. We passed the first attempt because we’d been studying for a long time.
14. I knew you’d been smoking because your clothes stank.
15. I was sleeping when you phoned me.