Williama Shakespeare’a wpływ na język angielski

23 kwietnia minęło 400 lat od śmierci Williama Shakespeare’a, angielskiego poety i dramaturga oraz jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej. Data jego śmierci jest tak naprawdę umowna, bowiem nie istnieje żaden zapis potwierdzający ją; pewna jest za to data jego pogrzebu, a mianowicie 25 kwietnia 1616 roku. Jakkolwiek by nie było, to właśnie temu Anglikowi zawdzięczamy wiele słów, wyrażeń czy zwrotów, które nie dość, że przetrwały setki lat, to jeszcze z powodzeniem są stosowane każdego dnia.

1. Are those masterpieces Shakespearean?
   Ten przymiotnik oznacza “należące do lub odnoszące się do sztuki Szekspira”, czyli po prostu “szekspirowski” i “Szekspirowski”. Jaka jest różnica w języku polskim? Zapis dużą literą ma znaczenie dzierżawcze, a małą – jakościowe. Komedia Szekspirowska jest więc dziełem autorstwa samego Szekspira, a dramat szekspirowski wyszedł spod pióra innego twórcy, ale jest podobny do dramatów Shakespeare’a. Jak powiedział Mirosław Bańko, mała litera to przywilej wielkich ludzi. Wracając do Shakespeare’a, choć on sam pisał swe nazwisko na wiele sposobów (np. Shakspeare, Shakspere, Shakspe, Shakp), dzisiaj w języku angielskim dopuszczalna jest jedyna forma: Shakespeare. Od niej utworzono powyższy przymiotnik, choć jest i wariant Shakespearian.
2. To be, or not to be—that is the question.
   Być albo nie być, oto jest pytanie. Pozostały komentarz jest zbędny.
3. I can’t wait for my aunt to shuffle off this mortal coil so I can get my hands on her jewellery!
   Jeśli ktoś oddaje śmiertelny zwój, ten się przekręca. Umiera czyli. Ten humorystyczny idiom pochodzi z “Hamleta”, w którym to coil odnosi się do udręki życia, problemów i rozterek.
4. This pie is amazing! Sans calories, sans sugar, sans taste.
   Sans pochodzi z języka francuskiego i oznacza withouth, czyli “bez”. Słówko często używane ironicznie, żartobliwie.
5. Thou art wise and beautiful, mother! Can I borrow your car?
   Kolejne słowo o zabawnych konotacjach, choć studentom anglistyki zapewne przypominają się mroczne czasy gramatyki historycznej i historii języka. Thou art to niegdysiejsza wersja you are, czyli “ty jesteś”. Rodzimi użytkownicy języka angielskiego znają te formy lepiej od obcokrajowców, ponieważ Modlitwa Pańska zawiera wiele takich językowych artefaktów. Myślicie, że współczesny angielski jest skomplikowany? To pomyślcie, że kiedyś miał przypadki jak język niemiecki, a czasowniki odmieniały się przez osoby. I było więcej, znacznie więcej przedimków.
6. Well, this old house has seen better days!
   Jeśli coś widziało lepsze dni, to znak, że jest w kiepskiej kondycji.
7. I didn’t understand a single word. It was all Greek to me!
   Powiemy, że coś jest dla nas greckie, gdy czegoś nie rozumiemy. Ten idiom wziął się ponoć stąd, że Shakespeare nie za dobrze władał greką.
8. It’s a shame learning English isn’t the be-all and end-all to everyone.
   To wyrażenie określa rzecz dla kogoś najważniejszą. Zazwyczaj występuje w przeczeniach.
9. All that glisters is not gold.
   Po prostu nie wszystko złoto, co się świeci. No dobrze, może tu nasz bohater nie jest autorem z definicji, a samo powiedzenie można datować na 12 wiek lub wcześniej, ale Shakespeare użył tu czasownika glister, który kiedyś stanowił synonim znanego dzisiaj glitter (“błyszczeć”, “skrzyć się”).

A jeśli pozwolicie sobie na ploteczki (gossip), bo ktoś z powodu zazdrości (the green-eyed monster) nie zagrał czysto (fair play) i znalazł się w trudnej sytuacji (in a pickle), gdyż z zapartym tchem (with bated breath) szukał wiatru w polu (go on a wild-goose chase), to wiedzcie, że cytujecie “Sen nocy letniej”, “Otella”, “Burzę”, “Kupca weneckiego” oraz “Romeo i Julię” – dzieła autorstwa naszego ukochanego Williama Shakespeare’a, którego nie tylko data śmierci, ale i data urodzin po dziś dzień owiana jest tajemnicą.

Te i inne słówka dostępne są też w mojej klasie na platformie Quizlet (instrukcja obsługi wraz z przeglądem ćwiczeń znajdują się we wpisie Quizlet: platforma do nauki słownictwa).