Barion, rzeźnia i bezład

Jak zwykle rozpoczynamy od konkretnych zdań do pokochania, zapamiętania i stosowania od zaraz.

• Sex is off the table! → Seks nie wchodzi w grę!
• We need to stop beating ourselves up like this. → Musimy przestać się tak dołować.
• We won’t pull this off! → Nie damy rady!
• Is that right? → Czyżby?
• How about that! → Coś takiego!
• It’s smoke and mirrors. → To pic na wodę.

***

To teraz njus tak ekscytujący, że do dzisiaj nie mogę zasnąć. Naukowcy z CERN odkryli nową cząstkę – barion zawierający dwa kwarki powabne! Czyni go to czterokrotnie cięższym od protonu. Samo odkrycie niekoniecznie wstrząsa światem w posadach, bo model standardowy (the standard model) przewiduje istnienie takich ciężkich cząstek, niemniej tego typu barion udało się zaobserwować po raz pierwszy. Dzięki temu naukowcy uzyskali narzędzie do lepszego badania oddziaływania silnego (the strong force), będącego jednym z czterech praw Wszechświata. Pozostałe to elektromagnetyzm (electromagnetism), grawitacja (gravitation) i oddziaływanie słabe (the weak force).

Barion (a barion) to subatomowa cząsteczka elementarna składająca się z trzech kwarków (quarks). Kwarki to cząstki elementarne podlegające oddziaływaniom silnym. Nie występuję swobodnie, więc nie da się ich odizolować. Występują tylko w układach złożonych, nazwanych hadronami (teraz już wiecie, co to i co robi Large Hadron Collider, czyli wielki Zderzacz Hadronów). Posiadają takie oto właściwości:

• up: górny
• down: dolny
• strange: dziwny
• charm: powabny
• top: wysoki
• bottom: niski

***

Czasownik złożony to be up to sth jest o tyle ciekawy, że ma dwa intrygujące znaczenia: “mieć coś w planach” oraz “knuć”, tak więc pytanie What are you up to? ma podwójny wydźwięk.

***

Czy są na sali kawosze? Jeśli tak, możecie powiedzieć You’re the ice to my coffee, by skomplementować swoją drugą połówkę. Lub mnie.

***

O, a takie oto słodziaszne słówko higgledy-piggledy może być i przymiotnikiem, i przysłówkiem. Możemy go przetłumaczyć jako “w nieładzie”, “bezładnie” czy “byle jak”.

• Documents lay higgledy-piggledy on the desk.
• Nothing’s ordered! Everything’s higgledy-piggledy!

***

Kto z tchem w piersiach zapartym śledzi mój blog, ten powinien wiedzieć, czym jest a muffin choker (kto nie wie, przeczyta o tym w tekście Angielskie idiomy z herbatą w tle), a czy wiecie, co to jest a muffin top? Tłuszczowy wylew nadspodniowy lub nadsukienkowy, wałeczkami też zwany.

***

Wiele osób tak samo wypowiada słówka ice i eyes, ale one nie posiadają takiej samej wymowy. Ice, czyli “lód”, wypowiadamy [aɪs], natomiast eyes, czyli “oczy”, wymówimy [aɪz].

***

Perishables to bardzo sprytny rzeczownik, oznaczający “produkty spożywcze szybko psujące się”. Pochodzi od czasownika to perish, który poza “psuć się” oznacza też “umierać”.

***

Sprytny jest też czasownik to settle for sth, który przetłumaczymy “godzić się na coś” lub “zadowalać się czymś”.

• They had to settle for the third place.
• We want £5000, but we might settle for less.

***

Słówko abattoir to inna, typowo brytyjska wersja słowa “rzeźnia”.

• What a mess! This place looks and smells like an abattoir!
• The outbreak started in an abattoir near London.

Zrodziło się w XIX wieku z francuskiego czasownika abattre, który oznacza m.in. “ścinać”, “usypiać” lub “zarzynać”.

***

Spójniki however i nevertheless służą kontrastowaniu zdań, niemniej wiele osób ma problem, by je rozróżnić. Na szczęście jest to bardzo proste!

• He’s brilliant. However, he’s rather rude.
  However stosujemy na ogół z informacją negatywną.
• He’s rather rude. Nevertheless, he’s brilliant.
  Nevertheless stosujemy zwykle z informacją pozytywną

Jak widać różnica leży głównie w szyku zdań.

***

Jak na pewno wiecie, Sunday to “niedziela”, a czy wiecie, że sundae to “deser lodowy”? Wymowa obu słówek jest taka sama. Swoją drogą pamiętajcie, że day z dni tygodnia czytamy po prostu [deɪ], a nie jakieś [di:].

***

Te i inne słówka dostępne są też w mojej klasie na platformie Quizlet (instrukcja obsługi wraz z przeglądem ćwiczeń znajdują się we wpisie Quizlet: platforma do nauki słownictwa).

Uwaga: wpis zawiera symbole IPA (International Phonetic Alphabet, czyli Międzynarodowy alfabet fonetyczny). Bez odpowiedniego wsparcia ze strony oprogramowania możliwe jest, że w miejscu właściwych znaków Unicode pojawią znaki zapytania, kwadraty i inne niefonetyczne symbole. Ponadto jako anglista, nie amerykanista, siłą rzeczy mówię tu o brytyjskiej wersji języka angielskiego. Więcej o symbolach, ich znaczeniu i wymowie znajduje się we wpisie Angielska fonetyka: zarys dźwięków.